مدیریت دانش فردی چیست؟

به عنوان اولین پست از بدنه از دانش فردی خودم ترجیح می دهم که آموخته هایم از مفهوم مدیریت دانش فردی یا همان (Personal Knowledge Management: PKM) را منتشر کنم. مدیریت دانش فردی به این معناست که یک فرد آموخته های خود را که حاصل از گفتگوها، مطالعات، مشاهدات یا تجربیات است، به گونه ای ساماندهی کند که یک بدنه دانش (Body of Knowledge) منسجم را تشکیل داده و قابل کاربست و انتشار باشد. این فرد می تواند یک فرد متخصص باشد که دانش تخصصی خود در یک حوزه مشخص از دانش را ساماندهی می کند، یا یک فرد عادی باشد که دانش عمومی خود در حوزه های گوناگون را ساماندهی می کند.

 

تذکر این که در این جا از واژه دانش استفاده شده است و نه علم. علم یک زیرمجموعه بسیار کوچک اما ارزشمند از دانش است که با پژوهش به روش علمی (Scientific Method) به دست آمده است. در نتیجه تعمیم پذیری دارد و البته جای انتشار آن مجله علمی است و نه وبلاگ. اما دانش بسیار گسترده تر است و طیف وسیع تری از آموخته ها را در بر می گیرد. به عنوان مثال گزارشی از آموخته های حاصل از یک تجربه مدیریتی به این راحتی ها در زمره علم قرار نمی گیرد؛ زیرا با استفاده از روش علمی پژوهش نشده و نتایج آن تعمیم پذیری ندارد و حتی شاید تکرار پذیری هم نداشته باشد. اما قطعاً گزیده ای از دانش و البته مفید است. کسانی که این گزارش را می خوانند، حتماً نکاتی را می آموزند که ممکن است در جایی بکارشان بیاید. در فضای علوم مدیریت به این گروه از آموخته ها ادبیات خاکستری (Gray Literature) می گویند. یعنی نظریاتی که در درست بودن آنها تردید وجود دارد؛ اما در مفید بودن آنها نه.

 

به اعتقاد من تعریف فرآیندی برای مدیریت دانش فردی بسیار کارآمد است. این فرآیند از نظر من پنج مرحله و 5C نام دارد:

1. Capture: مرحله گردآوری است. یعنی فرد باید از طریق گفتگو، مطالعه، مشاهده، تجربه یا ... دایره آموخته های خود را گسترش دهد.
2. Curate: مرحله تلخیص است. یعنی فرد باید از هر مطلب آموخته شده فقط مغز آن حفظ و بقیه زوائد آن حذف کند.
3. Crunch: مرحله مخلوط کردن است. یعنی فرد باید آموخته جدید را با بدنه دانش موجود خود تلفیق کند تا به یک بدنه دانش جدید کمی وسیع تر و البته کماکان منسجم است، دست یابد.
4. Contribute: مرحله کاربرد است. یعنی فرد باید بدنه دانش جدید را در زندگی خود به کار گرفته و از مزایای آن بهره مند شود.
5. Communicate: مرحله ارتباط است. یعنی فرد باید از طریق ارتباط با دیگران و بدنه دانش جدید خود را به اشتراک بگذارد. 

 

چهار مرحله نخست از سایت cultivatedmanagement.com یاد گرفتم و مرحله پنجم را خودم اضافه کردم.

 

پی نوشت: توصیه می کنم برای درک تفاوتهای علم و دانش درباره "روش علمی" مطالعه کنید.